Ensemble Organum, 1994
Santo Domingo de Silos, 1968
De benaming “Mozarabisch” wordt gebruikt voor het oude gezang van de christenen die zijn gebeleven in het Iberisch Schiereiland tijdens het moorse bewind — de “Mozaraben” dus. Drie eeuwen lang zaten de christenen van “Al-Andalus” geïsoleerd van de rest van het westerlijk Europa, en dus ook van het proces waardoor het “Gregoriaans” gezang de universeke muziek van de westerlijke kerk is geworden. Mozarabisch gezang is dus dichter blijven staan bij de muziek van de vroege kerk met zijn hellenistische en mediterraanse wortels, en vormt een schakel tussen het westers gezang en de byzantijnse traditie.
Nadat de Moorse heersers waren verdreven tijdens de latere 11e eeuw kwam er einde aan deze isolatie, maar de mozarabische orale traditie bleef leven naast het Gregoriaanse en het mozarabisch gezang bleef in gebruik in veel kerken, en met name in de kathedraal van Toledo. In de 15e eeuw kreeg het gezang schriftelijke vorm dankzij Cardinal Cisneros, die daarvoor dezelfde notatie gebruikte als voor het Gregoriaans.
In deze workshop maken de deelnemers kennis met enkele sleutelmomenten uit de mozarabische ritus.
Frédéric Tavernier-Vellas is geboren in Frankrijk in 1959. Na studies klassieke muziek en hobo heeft hij zijn onderzoek gericht op de zang, meer bepaald de klassieke muziek die is ontstaan in Griekenland tijdens het Byzantijnse Rijk. Hij kreeg opgeleiding van meesters en zangers zoals Vader Ioakim Grillis van Patmos, Maximos Fahmé uit Alep (Syrië); Lycourgos Angelopoulos, directeur van het Grieks Byzantijns Koor, werd zijn belangrijkste leraar. Hij gradueerde in Byzantijnse Muziek aan het Philippos Nakas Conservatorium te Athena als leerling van Philippos Nakas zelf. Hij heeft het boek geschreven Les Voix de Byzance, uitgegeven in 2005 door éditions Desclée de Brouwer, in samenwerking with Lycourgos Angelopoulos.
Hij stichte het ensemble Les Solistes de la Musique Byzantine, toegewijd aan het brengen van de schatten van de Byzantijnse muzkale cultuur naar een breder publiek.
Samen met Fouad Didi, beroemde meester in arabisch-andalusische muziek, stichte hij ook een groep, D'Asie-mineure en Andalousie, met als doel het bevorderen van uitwisselingen tussen de repertoires van de griekse muziektraditie uit Klein-Azië en de arabisch-andalusische.
Frédéric Tavernier-Vellas is lid van Organum, het ensemble van Marcel Pérès, en hij heeft regelmatig deelgenomen in het onderzoek, de opnames en concerten van deze groep in de laatste 10 jaren.
Wij gaan beginnen rond de middag op donderdag 6 maart en studeren tot 18u; op vrijdag en zaterdag werken wij vrij intensief van ongeveer 9h tot 18h (met pauzen uiteraard), en op zondagochtend bereiden wij een programma voor om een klein konzert te geven in de namiddag.
Het is toegelaten om wat later aan te komen (bvb op vrijdag), maar dan moet je hard werken om je achterstand in te halen!
De les gebeurt in het Frans en het Engels, met Nederlandse vertaling indien nodig. De workshop neemt plaats in het Sint-Andrieskwartier van Antwerpen, de precieze locatie van de sessies wordt straks meegedeeld. Het slotconcert zal plaatsnemen in de Sint-Andrieskerk op zondag 9 maart om 16u. Qua low-budget verblijfmogelijkheden bevelen wij het Antwerp Central Hostel “Pulcinella”, Bogaardeplein 1, 2000 Antwerpen aan, tel. +32 3 234 03 14: http://www.jeugdherbergen.be/en/youth-hostels/city-hostels/antwerpen-pulcinella. Zeer populaire met de backpackers, reserveer tijdig is de boodschap.
Er zijn geen specifieke vereisten om te mogen deelnemen, en wij verwelkomen deelnemers van buiten de muziekpedagogische mainstream. Nochtans om vooruitgang te kunnen boeken in de beschikbare tijd kunnen deelnemers beter de basisprincipes kennen van muziektheorie en -notatie; kennis van de “vierkante” notatie zoals wordt gebruikt in het Gregoriaans chant zou ook een voordeel zijn. Maar het belangrijkste is een goed luisterend oor; deze muziek woont van zijn inflecties en de kleine ornamentaties, em alleen maar “de noten zingen” heeft weinig zin.
Prijs van de workshop is 120 euro, zonder maaltijden en verblijfskosten. Om in te schrijven of voor verdere informatie contacteer aub Chris Gray op mozarabe@koningbalthazar.be.